Đường cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình là tuyến đường bộ cao tốc đầu tiên của khu vực đồng bằng Bắc Bộ, nằm trên tuyến đường bộ cao tốc phía Đông thuộc quy hoạch mạng lưới đường bộ cao tốc Việt Nam nối cửa ngõ Thủ đô Hà Nội với các tỉnh phía Nam đồng bằng Bắc Bộ. Việc hoàn thành đưa vào khai thác tuyến đường góp phần giảm ách tắc, tai nạn giao thông trên quốc lộ 1A, nâng cao tốc độ chạy xe, giảm thời gian, chi phí vận chuyển…, đẩy mạnh giao thương giữa Thủ đô Hà Nội và các vùng lân cận phục vụ việc phát triển kinh tế – xã hội của các tỉnh, thành phố Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình….
Dự án đường cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình do Thủ tướng Chính phủ trực tiếp phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 323/QĐ-TTg ngày 20/4/2005 theo hình thức vừa thiết kế vừa thi công, vừa GPMB vừa thi công. Đường cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình khởi công gói thầu đầu tiên vào ngày 07/01/2006, khởi công gói thầu cuối cùng vào ngày 02/11/2009, chiều dài toàn tuyến là 50 km, điểm đầu tuyến tại Km 210+00 (Cầu Giẽ), điểm cuối tuyến tại Km 260+030 (Quốc lộ 10). Tổng mức đầu tư là 8.974 tỷ đồng (xây lắp: 6.938 tỷ đồng, GPMB: 489 tỷ đồng, lãi vay ngân hàng: 665,39 tỷ đồng).
Nguồn vốn đầu tư dự án gồm 800 tỷ đồng vốn điều lệ của VEC và 8.174 tỷ đồng vốn trái phiếu công trình do VEC phát hành được Chính phủ bảo lãnh.
Do tính đặc thù của dự án nêu trên, mặt khác dự án được đầu tư trong giai đoạn gặp suy thoái kinh tế toàn cầu, kinh tế trong nước cũng gặp nhiều khó khăn, cộng với công tác giải phóng mặt bằng ở một số địa phương bị chậm nên dự án đã gặp phải không ít những khó khăn.
Tuy nhiên được sự quan tâm, hỗ trợ của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải và các địa phương có dự án đi qua cùng với sự cố gắng, nỗ lực của Chủ đầu tư và các nhà thầu, ngày 13 tháng 11 năm 2011 VEC đã tổ chức thông xe, đưa vào khai thác tạm thời đoạn Cầu Giẽ – Quốc lộ 21, đồng thời tập trung gấp rút hoàn thành các hạng mục còn lại của dự án, đến nay Dự án đường cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình đã cơ bản hoàn thành các hạng mục theo yêu cầu của Bộ Giao thông vận tải.
Được sự cho phép của Chính phủ và Bộ Giao thông vận tải, VEC sẽ tổ chức thông xe kỹ thuật toàn tuyến Dự án đường cao tốc Cầu Giẽ – Ninh Bình vào ngày 30 tháng 6 năm 2012 và dự kiến sẽ đưa vào khai thác toàn tuyến trong tháng 7 năm 2012. Một số đoạn thuộc gói thầu số 5 (48m), 6 (40m) và 7 (705 m) do chậm giải phóng mặt bằng, chưa đạt độ lún theo thiết kế, vì vậy để đảm bảo thời gian thông xe, đưa dự án vào khai thác theo yêu cầu của Bộ Giao thông vận tải, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam đã chỉ đạo các đơn vị liên quan nghiên cứu, đề xuất và thực hiện các phương án xử lý kỹ thuật đảm bảo thông xe an toàn và êm thuận và báo cáo với các cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền (Bộ Giao thông vận tải, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ) cho phép cắm biển chờ lún khi đưa vào khai thác. Đối với các đoạn đường ngang trên tuyến (đường đầu cầu Chằm Thị, An lạc, Liêm Túc, Lạc Chính …) thi công mặt đường cấp phối đá dăm để đảm bảo giao thông cho địa phương và bù lún trong quá trình khai thác.
Theo quy định của Bộ Giao thông vận tải, và để thống nhất với đoạn Pháp Vân – Cầu Giẽ – quốc lộ 21 đã được đưa vào khai thác, các phương tiện được lưu thông trên đường cao tốc bao gồm: xe ô tô con, ô tô khách, xe tải, xe công – ten – nơ từ 20 đến 40 fit. Các phương tiện không được lưu thông trên đường cao tốc bao gồm: xe mô tô, xe đạp, xe thô sơ, xe chở vật liệu cháy, nổ, xe quá khổ, quá tải. Vận tốc lưu hành của các loại phương tiện tối đa là 100 km/giờ.